Rabu, 03 Juli 2013

Simulasi Raja Parhata

PELATIHAN ( SIMULASI ) ni PROTOKOL dht PARSINABUL
POMPARAN ni JAMITA MANGARAJA SITUMEANG dht BORU
ULAON UNJUK  ( PANGOLI ANAK - PAMULI BORU )

I.  PATUA HATA

              Patua hata ima mula ni sude panghataion, diangka natua tua sian Paranak dohot Parboru.Angka na naeng sihataan disima : Patandahon diri keluarga ni Paranak diuduti Parboru, laos ma ngarangrangi adat na naeng sipatupaon ( husip husip na gogo )..

PERSIAPAN NA PATUA HATA.
1. dung adong hasadaan ni roha ni hasuhuton, tingki marhori hori dinding, ditontuhon ma
    ari laho Patua hata.          
2. Di ari naung ditontuhon, borhat ma Paranak tu bagas ni Parboru, rap dohot angka dongan
    tubu, Boru, mamboan sipanganon na marsintuhu.masipaimaan ma dijolo ni alaman ni
    Parborui. Dung hira sikkop sude, borhat ma sahalak sian boru nasida manungkun tu
    Parboru, manang naung rade do manjalo haroro nasida
3. Dung rade Parboru manjalo haroro nasida, masuk ma Paranak marurutan.
     * Parjolo ma boru masuk mamboan sipanganon na marsintuhu dna.
     * Natoras ni Pangoli dht Pangoli
     * Uduran na asing ( Dongan tubu, Boru/Bere ).
4. Dung masuk , dipatangkas ma jolo manang na boha do parpeak ni na binoan nasidai
    ( sidapot solup do na ro : olo do dipeakkon ditonga ni mangajana asa disigat boru nasida,
    olo do langsung disuru  diboan tu dapur asa dipature  parpeakna.)
5. Masijalangan ma huhut dipatama hunndul ma siadopan.

MULA NI PANGHATAION PATUA HATA.
1. MANUNGKUN HARORO NI PARANAK.
PB    : Dihamu tutur nami/tondong nami, Amangboru nami,  parjolo tapasahat mauliate tu
              Amanta Debata pardenggan basa, ala hipas do  hamu na ro, suang songoni do nang
              hami na nidapothon muna. Bangkona do ro tutur tu bagas ni tondongna, alai huida
              hami, torop do hamu marnatampak  rap dohot namboru/iboto nami. mansai las
              roha nami manjalo haroro  muna, alai manungkun roha, barita aha do ulaning
              diharoro muna on  Amangboru, ai gok do tangan muna mamboan silua. Ima jolo
              hata nami,  asa maralus ma hamu, Amangboru .
PA    : Ido tutu Rajanami, sungkun do mula ni hata, nunga manungkun Rajai di haroro
              nami tu bagasta na marampang na marjualon.  Rajanami/Tulang, dipoda ni          
              dainang, namboru muna, didok do : molo lao ho amang tu jabu ni Tulangmu,
              sotung mangembal ho  amang, ingkon do boanonmu sipalas roha ni Tulang dht
              nantulangmu.  Ia hami Rajanami, pamoruan muna do jala bere muna, sian marga
              Situmeang. Posma roha muna Rajanami barita na denggan jala las ni roha do na
              huharohon hami ditingkion. Ido Rajanami.

1
2. PARANAK MARPANGIDOAN ASA DISIGAT SILUA NASIDA.
PB    :  Mauliate ma tutu, Raja ni Pamoruon nami do hamu hape, jala bere nami   na roon.
               Molo botido, dok hamuma hinadenggan  dohot hinauli ni haroro munaon,
               Amangboru !
PA    :   Las roha nami  Rajanami, dijangkon hamu do haroro nami, dinahuboan hami silua
                nami, molo manolopi Rajai, asa disigat borumuna/pariban nami ma jolo na     
                huboan  hami i. jala molo uli do di roha ni Rajai asa parjolo ma nian hita     
                masipanganon/mangalap gogo, asa margogo hita laho manghatai.
PB    :  Nauli Amangboru,pat ni gaja tu pat ni hora, anak ni Raja do hamu  pahompu ni na
               mamora.  On pe, dihamu Boru nami, ro ma hamu, asa sigat hamu jolo na binoan
                ni paribanmuna on.
               ( Boru ) : dung disigat na binoan ni pariban nasidai didokma :
                Rajanami ! nunga husigat hami be na binoan ni pariban nami  i
                                 sipanganon na tabo do rajanami jala na marmiak miak, hot
                                 dipagorina, hot diparjambaran, las ma rohanta Rajanami.

3. MANGIDO TINGKI PARANAK LAHO PATANDAHON DIRI, ANDORANG
     DIHOBASI TUDU TUDU NI SIPANGANON/ DEKKE SIMUDUR UDUR.
PB    :  Amangboru, na marsintuhu do hape haroro muna on, jala barita las ni roha, didok
              amangboru ma hatana laos patupa hamuma .
PA    :  Borunami, asa hobasi hamu ma  na naeng  sipasahatonta tu adopan ni Rajai.
             ( Boru ni Paranak rap dohot boru ni Parboru manghobasi angka na
             naeng sipasahaton nasida : Tudu tudu ni sipanganon/dekke simudur
             udur )
             Rajanami, songon na paimahon boru nami  laho manghobasi  sipangananon, asa
              mangido tingki ma jolo hami laho patandahon dirinami  na ro on.
PB    :  nauli Amangboru !
PA    : Ia hami Rajanami, ima Pamoruon muna sian marga Situmeang.
           1. Hasuhuton nami : ……………………………………………………………….
           2. Hami na marhahamaranggi :……………………………………………….
            3. Boru,Bere dht angka uduran na asing :………………………………..
                Songoni ma rajanami, nunga hupatandahon hami sude hami na ro on .
PB    :Hami pe songoni do Amangboru. Asa hupatandahon ma jolo hami na
              nidapothon muna :
              1. Hasuhuton bolon namI : ……………………………………………………..
              2. Hami na marhahamaranggi :……………………………………………….
               3. Boru,Bere dht angka na asing :…………………………………………….

4. PASAHAT  TUDU TUDU NI SIPANGANON/DEKKE SIMUDUR UDUR.
PA    :  ( dung dipatangkas na hinobasan ni boru nasida )
             Di hamu Raja ni hula hula nami/Tulang nami, molo nunga rade Rajai
             naeng ro ma hami pasahat tudu tudu ni sipanganon tu adopan ni Rajai.

2
PB    :   nunga rade be hami Amangboru !
PA    :  Jonjong ma hita asa rap pasahathon tudutudu ni sipanganon tu hulahulanta.
             Dihamu Raja ni Hulahula nami/Tulang nami, dohot sude na ginokkon muna. Dison
              ro do hami pamoruon muna sian marga Situmeang, pasahathon sipanganon na
              tabo, na marsaudara tu adopan muna, ima tudutudu ni sipanganon. Sai anggiat ma
              nian dipatudu Tuhanta tu hita angka nauli, na denggan tu joloanon, di naro hami
              pasolhothon diri  nami tu hamu.
             Tung songonon pe Rajanami na boi hupasahat hami apala  ditingkion las ma roha
              muna manjalo,  asa songon nidok ni natua tua ma dohonon :
             Sititi ma sihompa, golang golang pangarahutna, otik so sadia pe na
             hupasahat hami, asi ma roha ni Amanta Debata, sai godang ma
             pinasuna.
PB    :  Horas ma jala gabe. Hami pe antong Raja ni boru, ala ni las ni rohanami,  tong tong
              do elekon nami hamu, asa mangarade ma hamu Amangboru.
PA    :  Nunga rade be hami Rajanami.
PB    :  Dihamu Amangboru nami/namboru nami, songoni nang uduran muna, dison hami
               hulahula muna, pasahathon dekke simudur udur, asa saut pangidoan nami  tu
               Amanta Debata, udur hamu tu parhorasan, udur tu panggabean,dekke sitiotio asa
               tio ma mual tahuon muna, tio nang parngoluan muna tu joloanon, dekke sahat asa
               sahat sahat ni solu sahat   ma tu bontean, sahat ma hita lelelng mangolu, sahat tu
               parhorasan   sahat tu panggabean. Horasma jala gabe. ( masijalangan ma )

5. MAMBAHEN TANGIANG MARSIPANGANON.
PB    :  Amangboru ! ala hamu do na mamboan sipanganon on, naeng ma sian  hamu nian
na mambahen tangiang ma sipanganon.
PA    :  Dos ma rohanta Rajanami, mauliate.
             Pinangido tu Amanta St ……….Situmeang, asa mambahen tangiang marsipanganon.
             ( jonjong ma na mambahen tangiang, dung Amen didok ma hata ni
             sipanganon ): Sititi ma sihompa golang golang pangarahutna,
                                      otik so sadia pena tarpatupa hami Rajanami,sai godang
                                      ma pinasuna. Marjomuk ma hita.

6. MASITARIASAN DIANGKA TUDUTUDU NI SIPANGANON/DEKKE .
PB    :  Dihita na marhahamaranggi,Borunami/Berenami, songoni nang di dongan sahuta
               nami, dison tajalodo  tudutudu ni siapanganon sian Raja ni Pamoruonta Raja
               Situmeang, tung dijolo ni hasuhuton pei, naung rap   manjalo ma hita disi, botima !
PA    :  Dihita pomparan ni Ompunta Jamita Mangaraja Situmeang,Borunami/Berenami,
              dison tajalodo dekke sitio sian Raja ni Hulahulanta Raja ………………, tung dijolo ni
               hasuhuton  pei, naung rap manjalo ma hita  disi, botima !
PB    :  Dihita na mardongan tubu,borunami/berenami, songoni nang dihamu
              Amangborunami/namborunami, ala prasmanan do hita, rap ma hita  marsibuat
              sian meja ni sipanganon naung huparade hami, botima!

3
              Borunami, asa pature hamu angka jambar ni raja torop.
             ( aliang aliang, ate ate, butuha raja manang usus halus )
PA    :  ( ditingki marsipanganon )
             Dekke sian hulahulanta : tu Pinompar ni Ompu Raja Lalo, tu Pinompar  ni Ompu
              Binanga Julu, tu Pinompar ni Ompu Raja Naunang, tu Boru/Berenami.

7. TARINGOT TU TUDUTUDU NI SIPANGANON.
PB    :  Amangboru ! andorang so tauduti panghataionta, denggan ma ta tutup  jolo dohot
              tangiang marsipanganon. ( tangiang sian Parboru )
              Dihamu Amangboru nami  !
              Didok natua tua : Jolo ni nang nang asa ni nungnung, jolo ni pangan
                                            asa sinungkun.
              Nangkin nunga marsipanganon hita, jala dipasahat hamu tudutudu ni sipanganon na
               tabo tu adopan nami. On pe marpanungkun ma hami tu hamuna, boha ma hata ni
               tudutudu ni sipanganon, na pinasahat munai, jala boha ma hasahatanna.botima
               Amangboru !
PA    :  Mauliate ma Rajanami, molo hami mandok, ala sangap do hamu  dihami,
               ia tudutudu ni sipanganon naung hupasahat hami  i, surung surung muna doi
               Rajanami. Las ma roha ni  Rajai  manjalo.   Botima Rajanami.
PB    :  Mauliate ma Amangboru, las ma roha name manjalo, ai surung surung nami  do
               hape. Horasma. Dihita na marhahamaranggi,Borunami/ Berenami  songoni  nang  di
               dongan sahuta nami, didok Amangborunta Raja Situmeang, surung surung ta do
               tudutudu ni sipanganon na pinasahat nasida. Jadi di hamu borunami asa pature
               hamu ma hombar  tu parpeakna,botima !
PA    :  songoni nang dihamu borunami, asa pature hamu dekke na sian
              hulahulanta, botima !

8. MAMULAI PANGHATAION PATUA HATA/MASIALAPAN HATA.
PB    :  Amangboru, nunga boi tauduti panghataionta ?boha nunga rade hamu ?
PA    :  Mauliate ma Rajanami, apala ido na huharohon hami tuson,, ianggo  hami
               rajanami  na rap borhat do mardongan tangiang sian jabu nami  mandapothon 
               hamu, nunga rade be hami  Rajabolon.
PB    :  Antong lehon hamu ma jolo tingki di hami, laho masialapan hata angka  na
               mardongan tubu.
              ( mangido tingki masialapan hata na gabe Parsinabul. )
PAIDUA NI HASUHUTON :
          Dihita na marhahamaranggi Pinompar ni Ompunta  Raja …………………., Raja ni
dongan sahuta nami, dison hita marnatampak, mangadopi,  manungkun, huhut
manise Raja ni Pamoruonta Raja Situmeang. Ala  hami ma nuaeng na gabe
hasuhuton diulaonta sadarion,hupasahat hami  ma tu hamu hahadoli,anggi doli na
gabe Raja panungkun sian hita.  Hamuma na masiaturan, botima !


4
PSB  :  Mauliatema  di hamu suhut nami, ingot do hamu di tona ni Ompunta na mandok  :
               Silulu sada anak, silulu sada boru. Songon nidok ni natuatua
             : tinallik huling huling tarida holi holi, molo sada sian hita na gabe suhut,
               na deba nai ma na gabe Panamboli.
               Nuaeng ise ma sian hita na gabe Raja Panungkun tu Pamoruonta !
HAHAANGGI Laos hamuma Anggi doli, na gabe Raja Panungkun  sian hita tu
              Pamoruonta.           
PSB  :  Dihamu dongan sahuta nami . Didok natua tua : Hombar pe Partubu, hombaran do
Parhundul. Ise ma sian hita na gabe Raja Panungkun tu  Pamoruonta !
DONGAN SAHUTA :Dihamu suhut nami, suhut paidua dohot paidua ni  hasuhuton, sian
hami dongan sahuta muna mandok : mauliate ma parjolo tu hamu, ala parsidohot
do hami diulaonta sadarion.   Manolopi nauli ma hami Rajanami.
PSB  : Mauliatema dihamu dongan sahuta nami. antong dosma rohanta ahu  ma na gabe
             Panungkun tu Raja ni Pamoruonta ? horasma jala gabe !
            Amangboru Raja Situmeang ! nunga rade be hami asa manghatai ma  hita !
PSA  :  Mauliatema Rajanami/Tulang. Molo hami nunga tipakbe, ala rap  martangiang do
              hami nangkin sian jabu. Botima Rajanami !

9. HATA NI SIPANGANON.
PSB :   Mauliate ma Amangboru, nangkin nunga marsipanganon hita, nunga butong hami
               mangan indahan  nalas na binoan munai, asi ma roha ni Tuhanta, sai gok ma las ni
               roha dijangkon daging   dohot tondinta tu joloanon. Sagat na marlompan juhut na
               tabo , sai tabo ma dihita angka parngoluon, sombu uas nami  di aek sitio tio na
               tinahu munai, sai lam tu tiona ma parnidaanta tu joloan on di pasu pasu Tuhanta.
               Songon nidok ni natua tua :Bagot na marhalto ma na tubu dirobean,  sai horas
               ma hami na manganhon, tu ganda na ma singkat ni, di  hamu na mangalean.
               Sinur na pinahan, gabe ma na niula muna, dapot na ni luluan,
                jumpang na jinalahan.
               Di hata ni sipanganon i sungkunon nami ma hamu  Amangboru : diama  langkatna,
               diama unokna, diama hatana diama na nidokna.   Paboa Amangboru ma !
PSA  :   Ido tutu, Rajanami ! nunga manungkun Rajai, asa dohonon ma songon nidok ni
               natua tua : Pat ni gaja tu pat ni  hora, molo marsuru  Raja ni  hula hula, ingkon do
                oloan. Asa jumpang na niluluan, jala dapot na  jinalahan.
               Ido tutu: Jolo ni nangnang asa ni nungnung, jolo pinangan  asa sinungkun.
               Hata ni sipanganon naung tarpahajob dohonon ma :  Pamurnas mai tu daging ,
                saudara mai tu bohi. Sipalomak imbulu  mai, sipaneang holi holi.
               Siti ma sihompa golang  golang  pangarahutna. Otik so sadia pe na
               hupatupa hami i Rajanami, sai godang ma Pinasuna.
               Ia hatana : Parhorason , Panggabean do Rajanami. Botima !

10. HATA NI SITANGKASNA PARHORASAN PANGGABEAN.
PSB  :  Dihita na marhahamaranggi, borunami, dongan sahuta nami, sude  angka  Raja na
               nidapothon ni Pamorunta Raja Situmeang.

5
            Mauliate ma  di Tuhanta. Ia hata ni sipanganon na pinasahat ni Pamorunta Raja
             Situmeang Parhorason Panggabean do. Las ma rohanta  disi. Alai Amangboru !
             Marangkup do nauli, mardongan do na  denggan. Siangkupna songon na hundul,
             sidongan na songon na  mardalan. Asa tangkas ma uju purba, tangkasan ma uju
             angkola.  Tangkas ma hita maduma, tangkasan ma hita saluhut mamora.
            Sitangkas ni Parhorason Panggabean paboa Amangboru ma siani !
PSA  : Ido tutu Rajabolon : tangkas ma uju purba, tumangkas ma uju  angkola. Tangkas
             pe hita maduma, tumangkasan ma hita mamora.
            Sitangkas ni Parhorason Panggabean, paboa on ma Rajanami !
             ( dilengkapi ma dohot angka umpasa )
            Rajanami/Tulang na basa ! balga ninna anak, pinangolihon, magodang  ninna boru
             pinamulihon. Nunga balga anak dijolo nami,  ima beremuna. Alani  Rajanami,
             husuru hami ma anak nami,  mangaririt boru ni Tulangna. Mansai godang do hamu
             hula hula nami  Tulangna. Didok beremuna, ima anak nami na margoar ………………
             Situmeang, nunga ditodo rohana ninna, boru ni Tulangna sian huta on.Ima na
             margoar ( santabi ) …………………………Br ………………………………….. Di na pungu hami
             sekeluarga, pinatangkas do tu anaknami, denggan  do dipatorang, jala mansai  las
             rohanami, ala  diboto  anaknami  i  do  hape  hinauli ni boru ni Tulangna, dang
             manundalhon borotan ibana.  Jala gogo rohana naeng marboru ni Tulang. Tangkas
             do huboto hami,  na burju do hamu marboru, alani satolop do hami di  na
             masiunduhan  anaknami dohot borumuna. Songon nidok ni natua tua :
            Ompu raja I jolo, martungkot siala gundi.   Adat  na pinungka ni Ompunta,
             denggan ma ihuthonon ni parpudi,   ai dapotan sangap ma iba , jala dapotan uli.
             Ido Tulang/Rajabolon ! asa diari nauli dibulan  nadenggan on, ro hami
             mandapothon, manomba dohot pasahathon pangidoan nami tu hamu  na solot 
             diate ate ni anaknami, na gompang dipususu nami, di unduk  masioloan anaknami
             dohot boru ni Rajai, jala ihot nasida nadua marpudun saut, dibagasan holong.
             Asa pos rohanami , Rajanami na patua hata ma hami ,asa parbinoto  angka na tua
              tua ni ianakkonta. Ima sitangkasna Rajanami. 

11. DISUNGKUN BORUNASIDA/MASIALAPAN HATA MANJALO NA PATUA
       HATA/MARPANGIDOAN PARANAK ASA MARHUSIP HUSIP NA GOGO.
PSB  Amangboru ! nunga patar songon indahan  dibalanga, dipatorang hamu   haroro
              muna, jala tangkas do dipinggol, disipareon nami  disitangkasna   na pinaboa muna.
             Dohonon ma Amangboru ! Pitu lili nami, paualu jugia nami,
             nunga uli nipi nami, ala ro ma hamu bere nami  laho  manopot borunami.
             Alai, hupatangkas jala husngkun hami jolo Amangboru, borunami.
·       Borunami, nunga tangkas nangkin dipaihut ihut hamu panghataion nami  dohot pariban muna marga Situmeang. Sungkun hamu jolo maen muna si …………………, toho do naung masiunduhan hata nasida dohot anak ni pariban muna si ………….. Situmeang ?
BORU : ( dung disungkun maen nasida )
    Toho do ninna Rajanami, naung unduk masihaholongan nasida


6
PSB  :  Dihita na marhahamaranggi, Boru/Berenami, dongan sahuta nami , tarlobi di suhut
               nami .Nunga disungkun Borunta si …………………………..naung unduk masihaholongan
               nasida dohot berenta si ……………………Situmeang, nunga rap mambege hita di
               pangidoan ni Amangborunta, na Patua hata do haroro nasida, di naunduk
               masihaholongan anak nasida dohot borunta. Boha ? jaloonta do I ?
 parjolo hupasahat tingki tu Boru/Berenami !dok hamu hatamuna !
 BORU/BERE :
 Mauliate ma dihamu Raja ni Hula hula nami. tangkas do tutu hupaihut ihut hami,  songon dia pardalan ni panghataionta ditingkion. Molo sian hami boru muna, mandok : Las ma rohanta, sidok botima hami Rajanami .
PSB  :  Mauliate ma di hamu Borunami, Nuaeng huapasahat hami tu dongan sahuta .  
             DONGAN SAHUTA :
              Mauliate ma dihamu suhut name, molo dung masioloan hamu na  marhulahula
marboru, sipanolopi ma hami, botima !
PSB :  tu hita na marhahamaranggi, parjolo ma tu hahadoli nami .
             NA MARHAHAMARANGGI :
              Horas ma jala gabe. Molo sian hami hahadolimuna mandok,  taolophonma
              dibagasan las ni roha .
PSB  :  nuaeng pinasahat ma  tu suhut bolon. Didok natua tua :
             Lat ape na lata, duhut duhut sibutbuton, Hata pe hata ni angka Raja,
             hasuhuton do Panimpulan. Pinasahat ma tu suhut nami.
             SUHUT BOLON :
             Dihamu Hahadoli/Anggidoli nami, Dakkana do rantingna, hata ni  hahana do hata
              ni anggina.  Dosma rohanta disi, tajalo ma na patua hata Amangborunta.
PSB  :  Songoni ma tutu Amangboru, nunga  tangkas  di bege hamu naung satolop hami.
              Hujalo hami ma hamu na patua hata, dipadan ni borunami  dohot anakmuna.
               Horas ma jala gabe !
PSA  :  Mauliate godang dipasahat rohanami tu hamu Tulang/Raja bolon !nunga siat
               pangidoan nami . songoni nang dihita na mardongan tubu,borunami/berenami,
               las ma rohanta nunga dioloi Rajai pangidoanta.
              Rajanami ! molo boi elek elek nami , unang didok hamu siat tangan siat botohon,
               mangido hami  asa  ditingkion ma nian hupasahat hami husip  husip na gogo,
               diangka pangaredeon tu udut ni ulaonta  tu ari na  ro.  Botima Rajanami. !

12. MASIPATANGKASAN MANANG NA DIJALO DO HUSIP HUSIP NA GOGO.
PSB  :  Amangboru, didok hamu : siat tangan siat botohon, alai didatdati hamu  do pasiat
               pangidoan muna, hurimpu hami do tition muna muse ari na dumenggan di udut ni
               ulaonta. Si ingoton do Amangboru, dai ni juhut na binoan munai, ima tabona, talup
               do sirana, tarida do asomna, tangkas lasiakna.
              Ba ro ma hamu saulak nai, dihadohoonna, pasahat husip husip tu hami.
               Ate dang tingkos hatangki ? ( dialusi spontan : Ido Rajanami )



7
PSA  :Rajanami, tung tingkos do hata ni Rajai, alai didok natua tua :
            Durung ma diboru, tomburan ma di Hulahula.
            Tangiangkon hamu ma Rajanami, asa tu gandana pancarian nami  , ai  boru muna
             do hami, tung so marholang do pasagaton nami  hamu hula  hula nami . muse
              Rajanami  na  maol  do papunguon tingki, ai  marhais   martuduk  do hami sude.

              Uli ma roha muna Rajanami.

7 komentar:

  1. sodap nai amang tutur bahasanai, kaya akan redaksional, jala lambok.mauliate

    BalasHapus
  2. Bagak do amang bah, mauliate sai unang marnaloja hamu manurat akka nadenggan asa lam malo jala makin maju hita batak i

    BalasHapus
  3. Uli jala denggan ma tutu taringot tu ruhut2 ni paradaton on,boi ma tutu gabe pedoman di angka pangkhataion adat......, alai boasa ndang di torushon sampe selesai...?

    BalasHapus
  4. Age Amang laboknai tutu ,tutur bahasanai ai boaido iba Gabe parsinabul naeng

    BalasHapus
  5. Tabo jahaon jala niantusan, alai marhata adat on hira talenta bah..sai nijahahon/diapal dang marna boi tampil..

    BalasHapus
  6. Behado carana asa boi tampil jadi parhata disude ulaon ni halak batak on. Pingin sangat....

    BalasHapus
  7. Uli jalan une akka rumangni pakkataioni, dang marteletele singkat padat berisi. Alai moloboi pangidoan dilanjutton hianma nia pakkataionni sappe tu ujungnya, asa murah diattusi akka dongan maeng marguru gabe raja parhata. Mauliate

    BalasHapus